Wat voor infrastructuur is nodig voor het inzetten van een waterstofketel in de bebouwde omgeving?
De leveranciers van waterstoftechniek zitten niet stil, CV-ketelproducent Remeha presenteerde vorige week het eerste testmodel van een waterstofketel. Ondertussen liggen in Hoogeveen de eerste waterstofwijken al op de tekentafel. Wat voor infrastructuur is nodig voor het inzetten van een waterstofketel in de bebouwde omgeving? We stelden 5 vragen aan Willem Hazenberg, penvoerder van het project in Hoogeveen.
1. Waarom eigenlijk een waterstofketel? We hebben toch warmtepompen?
‘Groot voordeel van waterstof is dat de techniek ook geschikt is voor oudere woningen. Voor een warmtepomp is minstens een huis met energielabel A of B nodig, met waterstof is dat niet zo. Daarnaast is het installeren van een warmtepomp in een buitengebied of in historische panden vaak verboden. Dan is er nog de geluidsbelasting: een pomp maakt tot 60db geluid, waar 30 db waarschijnlijk de limiet wordt.’
‘Een waterstofketel biedt nog vele andere voordelen ten opzichte van een warmtepomp. Het product is namelijk zowel voor de consument als installateur een zeer eenvoudige vervanging van een (aardgas)ketel. Een waterstofketel heeft bovendien een vergelijkbare performance als een aardgasketel.’
‘Tot slot biedt waterstof uitkomst bij een overschot aan (zonne-)energie. Dit is in Hoogeveen bijvoorbeeld relevant. Soms wordt hier 4 keer meer energie opgewekt dan nodig. De energie kan via elektrolyse omgezet worden in waterstof en ‘opgeslagen’ worden voor de winter. Het opslaan van waterstof kan ondergronds, in Hoogeveen is dit op een externe NAM-locatie mogelijk.’
Waterstof in de bebouwde omgeving
|
2. Wat zijn de risico’s van het gebruik van een waterstofketel en hoe gaan jullie daar in Hoogeveen mee om?
‘Een waterstof-cv-ketel is vergelijkbaar met een cv-ketel op aardgas. De risico’s verschillen niet veel van elkaar omdat er bij de ontwerpfase van de waterstofketel rekening is gehouden met de specifieke eisen van waterstof. De kans op koolmonoxidevergiftiging bij gebruik van een waterstofketel is afwezig doordat bij verbranding van waterstof geen koolmonoxidegas vrijkomt, terwijl dit bij aardgas 10 slachtoffers per jaar kost. Bovendien stijgt waterstof bij een lek meteen op en vervliegt de stof snel, waardoor de kans op een explosie of brand minimaal is, ook in vergelijking met aardgas.’
‘Daarnaast zijn in de afgelopen jaren al meerdere productiemodellen getest, zoals die van de Vlaamse producent Bekaert en Remeha. Bekaert presenteerde afgelopen oktober al de eerste koolstofvrije waterstofbrander op de Europese markt. Remeha presenteerde vorige week het prototype van de eerste waterstofketel. Vanaf april worden in het “heathouse” van testcentrum EnTranCe in Groningen duurtesten uitgevoerd waarbij de modellen uitgebreid onderzocht zullen worden. Na meerdere testen is het mogelijk om de waterstofketels veilig te installeren en te gebruiken. Deze systemen zullen rond 2020 beschikbaar zijn voor Hoogeveen. Na het installeren zullen we continu monitoren hoe de ketels hun werk doen en kunnen eventuele verbeteringen doorgevoerd worden.’
3. Hoe zit het eigenlijk met de benodigde waterstofinfrastructuur? En is dat te betalen?
‘De meeste bestaande gasleidingen in Nederland zijn geschikt om aan te passen naar waterstofleidingen. Voor extra veiligheid controleren wij, voordat we de waterstofketels installeren, of de leidingen in de bestaande huizen geschikt zijn voor waterstof. Dit gaan wij dus huis voor huis na. Door het hergebruiken van bestaande waterstofleidingen blijven de netwerkkosten nagenoeg gelijk aangezien aanzienlijk op maatschappelijke kosten wordt bespaard.’
‘Uit ons onderzoek vanuit Hydrogreenn blijkt dat op een termijn van 15 jaar een waterstofketel voordeliger uitkomt voor bewoners dan een warmtepomp. De aanschafkosten van een waterstofketel zijn vergelijkbaar met een normale CV-ketel. De waterstofkosten zijn op dit moment relatief hoog, echter zal dit tot 2030 met 65% zakken.’
4. Draait de waterstofketen ook op regulier aardgas? Wel zo handig, zolang er geen waterstof voorhanden is…
‘Dat is zeker een mogelijkheid, die op dit moment onderzocht wordt. Het maakt de aanschaf van een ketel interessanter wanneer deze de transitie van aardgas naar waterstof kan doormaken. Dan kunnen bewoners al een toekomstbestendige ketel aanschaffen ondanks dat het energienetwerk nog niet aangepast is.’
5. Wat is de stand van zaken in Hoogeveen?
‘Op 16 januari werd duidelijk dat Hoogeveen 400.000 subsidie vanuit het ministere van Economische zaken krijgt. Dit is bedoeld voor het ontwikkelen van de eerste waterstofwijk in Nederland: Nijstad-Oost. Bovendien krijgt de bestaande wijk, Erflande, en waterstofinfrastructuur. In april en mei moeten de vergunningen en het bestemmingsplan rond zijn. Het streven is om rond 2020 te gaan bouwen. In de eerste fase zal vanuit een externe locatie waterstof worden aangeleverd. Op den duur zal op de NAM-locatie vanuit zonne-energie waterstof gegenereerd worden.’
Bron: Stadszaken.nl – Michelle van Benschop 13-02-2019
.’
